Desselse taxshift

Elke zondag belicht ik een onderwerp dat me de voorbije week opviel…

Desselse taxshift

Niettegenstaande ik al wat meegemaakt heb, kan ook ik me nog wel eens in mijn koffie verslikken. Vrijdagochtend was het zover toen mijn schepenen mij een artikel uit het Kempens Voka-magazine Ondernemers onder de neus schoven. In het artikel “Geen periode om nu centen bij bedrijven te gaan zoeken” kreeg Dessel de eer om veruit het hoogste aandeel van haar inkomsten uit bedrijven te halen: 43,3% van al haar geraamde belastinginkomsten voor het lopende jaar 2022. In landelijke gemeenten kom je gemiddeld aan 12% zag ik tussen de regels gedelegeerd-bestuurder Tom Laveren van Voka Mechelen-Kempen met een beschuldigende vinger naar mij wijzen. Ik ga de cijfers niet ontkennen. Integendeel. Maar aub geen appelen met peren vergelijken. Ik ben zelfs fier op dat aandeel van 43,3% want wij realiseren een ware taxshift waarbij het geld in grote mate niet van de lokale inwoners, noch van de lokale bedrijven komt. Dus niet van de lokale ondernemingen.

We gaan de inkomsten van Dessel voor dit jaar even analyseren. Akkoord, het zijn nog in grote mate ramingen, maar Voka hanteert ook die ramingen blijkbaar. Van onze inkomsten, die bijna 20 miljoen euro zijn, komt 9.394.809 euro uit belastingen. De iets meer dan 10 miljoen andere inkomsten zijn werkingssubsidies voor onderwijs bijvoorbeeld en het gemeentefonds. Dat gemeentefonds komt van Vlaanderen. Grote gemeenten krijgen veel per inwoner. Kleine weinig. Dessel zit in die laatste categorie met slechts 239 euro per inwoner. Onze vrienden uit Mol bijvoorbeeld zijn 346 euro per inwoner waard. Een Turnhoutenaar zelfs 611 euro. Met die achterstand moeten we als kleine gemeente al aan de slag om de Desselaar toch dezelfde dienstverlening te leveren waar hij of zij recht op heeft.

Nu schrijft Voka dat van die bijna 9,4 miljoen belastinginkomsten 43,3% van de Desselse bedrijven komt. Dit zou dan 4.067.952 euro moeten zijn. Dat getal gaan we nu eens ontleden en wat vinden we daar zoal: opcentiemen onroerende voorheffing aandeel bedrijven (iets meer dan één miljoen euro), bedrijfsbelasting gebaseerd op de oppervlakte die het bedrijf inneemt, waarbij alle bedrijven die kleiner zijn dan 3.000 m² al vrijgesteld zijn (180.000 euro), inname openbaar domein, markten, kermissen en terrassen (23.000 euro) en logies en hotelkamers (1.800 euro). Zo komen we amper aan 1.237.491 euro, of 13,1% van de totale belastinginkomsten. Ik mis dus 30,2% of 2.830.461 euro van de meer dan 4 miljoen die Voka ons toedicht. En neen, Sinterklaas heeft die niet achtergelaten. Wat nu?

Ja, Dessel is een geval apart. Maar dat blijkt niet uit het Voka artikel. Ik betreur dat. Ik durf hier onomwonden zeggen dat de Desselse bedrijven en burgers minder belastingen betalen dan veel anderen in dit land. Gewoon omdat we een taxshift doorvoerden waarbij de Desselse burgers, die slechts 6% aanvullende belasting op de personenbelasting betalen, voordeel doen zonder aan dienstverlening en kwaliteit in infrastructuur in te boeten. En waar zit die taxshift dan? Heel simpel. In dat wat niemand wil. Of, in dat wat een onherstelbare ingreep in ons landschap teweegbrengt.  

Wat niemand wil? Ik heb in vorige columns al uitvoerig verhaald over de opslag van nucleair afval. Wij slaan hier op wat niemand wil en waar iedereen wel mee verantwoordelijk voor is. Die tijdelijke opslag, want dat is het, belasten we. Voor 2022 bedraagt dat 2.019.541 euro. Het is aan Belgoprocess en NIRAS om dat te betalen en die rekenen dat op hun beurt door aan de vervuiler. En wie is de grootste vervuiler? Jawel, Engie-Electrabel. Die Franse onderneming die op dit moment goed boert. Kijk naar je elektriciteitsfactuur. Wij halen het geld dus bij die multinational die haar inkomsten haalt bij onze bedrijven en burgers waardoor wij het niet nog eens bij dat bedrijf of die burger moeten halen. Nu moet ik plots aan Robin Hood denken. Het zou me verwonderen moest dat voor Voka Mechelen-Kempen een probleem zijn.

Een volgende 98.124 euro halen we bij FBFC/Areva. Ook een nucleaire onderneming met zetel in Parijs. Sinds de firma sloot en de site ontmanteld moet worden legden wij er een financiële druk op dat dit met bekwame spoed zou gebeuren. De fabriek ligt immers in ambachtelijke zone en zodra ontmanteld kan die oppervlakte gebruikt worden door lokale bedrijven en ondernemingen. Ik meen mij te herinneren dat Voka steeds vragende partij is om extra bedrijventerreinen. Wij werken in die richting. Ook dit zou me verwonderen moest dat voor Voka een probleem zijn.

En zo kom ik bij de laatste 712.691 euro om de  4.067.952 euro te verantwoorden. Dat komt van Sibelco. Toen ik in 1995 burgemeester werd en de witzandontginning op Dessels grondgebied, put Pinken en put Donk, tot ontwikkeling kwam, beslisten wij om Sibelco te belasten. Zij nemen immers zand weg en grond in waarop geen andere economische activiteiten meer mogelijk zijn. Denken we maar aan landbouw. Ik ben de eerste om te erkennen dat Sibelco enorm veel aandacht besteed aan de nazorg. Wat we in ruil krijgen zijn mooie waterplassen voor toerisme, recreatie en natuur. Daar niet van. Maar de ingrepen in het landschap zijn onomkeerbaar en van die aard dat dat mag vergoed worden. Dat is onze belasting op zandgroeven.    

Om terug te komen op de uitspraak van gedelegeerd-bestuurder Tom Laveren: “Geen periode om nu centen bij bedrijven te gaan zoeken”. Wij verhogen de belastingen niet. Wij snoeien en herplannen als lokaal bestuur en vergeet ook niet dat we ondertussen blijven investeren ten bate van onze bedrijven: riolerings- en wegenwerken, bouwen van sport- en onderwijsinfrastructuur, het maken van ruimtelijke uitvoeringsplannen om ondernemingen ruimte te bieden,...

Als ik kijk hoeveel oppervlakte wij als kleine plattelandsgemeente beschikbaar maakten voor bedrijven dan ben ik echt niet  beschaamd. Trouwens oppassen met percentages van belastingen want een gemeente die niks aan economische ontwikkeling doet kan 0% voorleggen aan bedrijfsbelastingen. Is het dat wat we willen? Ik denk het niet.

Conclusie? Als ik ons vergelijk met andere gemeenten dan bewijs ik dat onze bedrijven er wat lokale belastingen en ondersteuning niet zo slecht voorstaan. Laat dat verdomhoekje van minst bedrijfsvriendelijke gemeente maar door anderen opvullen. Niet door ons. Fijne zondag nog.

Kris van Dijck

Dessel, 11 december 2022