Europa is schuldig

Ja, ik ben een kind van de golden sixties. Mijn generatie, samen met die van de jaren vijftig, moet zowat de eerste zijn in de geschiedenis van Europa die niet te maken kregen met oorlogen. We groeiden op in vrede en welvaart en zagen de moderne technologieën met rasse schreden onze levens innemen. We hebben niet anders geweten dan dat de Europese vredespijp gerookt werd en volkeren die zich van dictatoriale (lees communistische) jukken wisten te bevrijden, werden met grote verklaringen in de Europese schoot opgenomen. Letten, Kroaten, Slovaken, Polen, Slovenen, te veel om op te noemen, en groot of klein in aantal, ze waren welkom onder de Europese paraplu van interne open markt. Join the club en laat het geld maar rollen, was het parool. Volkeren die hun autonomie nastreefden werden steeds op luid applaus onthaald en hun bedje werd gespreid.

Tot… Tot diezelfde ontvoogdingsdrang zich manifesteerde binnen de EU-grenzen. Toen werd zelfbeschikking en volkerenrecht plots een bedreiging voor wat Europa zelf declameert: een project te zijn van eenheid in diversiteit. Europa is hypocriet en laf. Het heeft angst van haar eigen schaduw. Eenheid? Ja. Maar diversiteit? Niet te veel moet men aan het Schumannplein denken. Hoe anders te verklaren dat het slaan op eigen mensen die een stem gaan uitbrengen of hun regio al dan niet onafhankelijk mag worden als veroorloofd proportioneel geweld te duiden. Deed hetzelfde zich voor aan de andere kant van de wereld, of korter bij in het voormalige Oostblok, Europees Brussel zou in alle toonaarden het geweld veroordelen.

Die angst voor de eigen schaduw manifesteerde zich een eerste keer bij het Schots referendum. Men mag van de Engelse conservatieven en bij uitbreiding van alle Britten zeggen wat men wilt. Het Verenigd Koninkrijk ging akkoord met een Schots referendum en engageerden zich er toe zich neer te leggen bij de uitslag. Net zoals men eind jaren negentig de vrede in Noord-Ierland wist te bezegelen met een akkoord dat stipuleert dat op termijn een hereniging van Ierland mogelijk is, mits een democratische meerderheid in het Noorden. Europa schond bij het Schots referendum haar heden ten dage vaak gehoorde principe niet te interveniëren in binnenlandse aangelegenheden. De Schotten werden bezworen zich buiten de EU te plaatsen indien een “yes” de meerderheid zou halen. De pro-Europese Schotten werden boudweg afgedreigd, gechanteerd. Resultaat: Schotland zei neen en werd door het Brexit gegeven van twee jaar later toch buiten de EU gewerkt. Bravo Brussel! Een pro-Europees volk werd gewoon koud gepakt.

Iets gelijkaardigs dient zich heden ten dage in Catalonië aan. Alle bedreigingen van Brussel, bovenop de Madrileense, doet de twijfel in Catalonië toenemen. Ik ben er rotsvast van overtuigd dat een meerderheid van Catalanen voor de onafhankelijkheid is. Te verstaan een onafhankelijke lidstaat van Europa, in haar schoot opgenomen. Naast Spanje, naast Frankrijk, als naaste Europese buren met wie men binnen de Europese solidariteit wil samenwerken. Maar ook hier speelt Europa stokebrand door Catalonië af te dreigen, te chanteren, zich buiten de Unie te zetten. Schrik je er dan van dat Catalaanse bedrijven dreigen met verhuis. Bedrijven die de Catalaanse zaak steeds genegen waren? Begrijp je dan dat mensen angst krijgen?

Dat komt bovenop het geweld van de Spaanse natie die in het Europese verleden bij de toppers mag gerekend worden als het over dood en verderf gaat. Een natie die te vuur en te zwaard heel Zuid-Amerika onderwierp en verkrachtte. Die in de zuidelijke Nederlanden de brandstapels en onthoofdingen aan elkaar reeg. Akkoord, dat is de geschiedenis, maar zo herkenbaar in de taal en de dreigementen van Rajoy. De wapens liggen klaar om binnen de EU burgerbloed te laten vloeien.

De eenheid en diversiteit van Europa is voor mij duidelijk. Het is de eenheid van de natiestaten die hun legitimiteit te danken hebben aan oorlogen, revoluties en geweld. De stem van de burger telt NIET. En als er straks bloed vloeit in de straten van Barcelona, Reus, Gerona of Lleida? Ja, Brussel. Ja, EU. Als het dan over uw verantwoordelijkheid gaat ter zake pleit ik: schuldig.

Kris van Dijck