2024 biedt zich atypisch aan. Na vijf jaren zonder verkiezingen is het nu een stembusslag voor alles wat je je maar kan inbeelden: Europees, federaal en Vlaams op 9 juni en in oktober gemeente en provincie. Voor de jongeren in onze afdeling de eerste maal dat ze mee een verkiezingscampagne gaan voeren. En ze zijn er duidelijk op gebrand. Ondersteunend of zelf kandidaat; ze leven er sterk naar toe. Maar ook voor de vertrouwde rotten zal het even wennen zijn waarbij we onze comfortzone voor een hele tijd moeten verlaten. Voor mij alvast de zeventiende en achttiende campagne waarbij ik zelf kandidaat ben, de boer op ga en heel het leven van mezelf en mijn omgeving gericht is op die twee zondagen van ‘erop of eronder’ zoals Pommelien Thijs zingt.
Januari is dan ook de ideale maand om daaraan te beginnen. Het is de maand van nieuwjaarsrecepties en -ontmoetingen die wat de politieke recepties betreft helemaal in het teken van die aankomende verkiezingen staan. Vorige week zaterdag was het de N-VA die met meer dan 5.000 enthousiaste mandatarissen, leden en sympathisanten de aftrap gaven. Voorzitter Bart De Wever zette onmiddellijk de toon met de uitdagingen die voor ons liggen en die hij samen balt in wat hij het klavertje vier van ongenoegen van de mensen noemt: werken belonen, energie, migratie en begroting. Daarbij gaf hij de andere partijen het nakijken want hun nieuwjaarsboodschappen waren niet veel meer dan reageren op, uithalen naar en spreken over de N-VA. Ja, laat de N-VA maar het onderwerp van de verkiezingen worden.
De uitdaging is duidelijk: antwoord geven op die vier ongenoegens. Als wij van nietig partijtje dat in 2001 haar neus aan het politieke venster stak om een ruim decennium later de grootste partij van het land te worden, dan zit daarin het recept. Neen, niet op een populistische wijze dé mensen naar de mond spreken, maar wel oplossingen aanreiken die mensen opnieuw vertrouwen geven en geloof in de toekomst. Dat is hoog nodig en broodnodig.
Weet je, zat ik donderdagvoormiddag niet in de auto, stevig met de veiligheidsgordel aan, ik was uit mij stoel gevallen. Op Radio 1, in ‘De wereld van Sofie’ tussen 10 en 12, ging het over vasectomie. De techniek waarbij de zaadleider van de man doorgeknipt wordt waardoor hij niet langer vruchtbaar is. Het is een techniek die reeds langer toegepast wordt als voorbehoedsmiddel bij de man die evenwel onomkeerbaar is. Koppels kiezen er voor wanneer de kinderwens vervuld is. Het is een eenvoudige ingreep waarna condoom achterwege kan gelaten worden of de vrouw niet langer de pil, een spiraaltje of andere voorzorgen moet nemen als ze niet zwanger wil worden.
Maar wat ik nog hoorde verbaasde me enorm. Jonge mannen, al dan niet in een relatie die voor vasectomie kiezen omdat ze geen kinderen op de wereld willen zetten in ‘deze’ wereld. Een wereld zonder toekomst. Of omdat ze vrezen de kinderen bij gebrek aan financiële middelen een gedegen opvoeding te kunnen geven. Aankijken tegen een generatie die het slechter zal hebben dan zijzelf.
Om geen misverstand te creëren; ik heb alle respect voor mensen die doelbewust kinderloos blijven. Maar wanneer ze dat doen omdat ze geen geloof hebben in de toekomst, het niet gaan kunnen betalen. Ja, dan maak ik me zorgen. Dan zie ik een maatschappelijk probleem waarbij ik als politicus niet onverschillig kan blijven.
Als onze samenleving afstevent op nihilisme. Want zo noem ik dat. Dan is het einde toch wel nabij. Een andere bedenking die ik mij maak is dat in landen en culturen waar geen sociale voorzieningen zijn. Waar geen sociale zekerheid als werkloosheidsuitkeringen, ziekteverzekeringen op pensioenen bestaan mensen kinderen maken om later in hun levensonderhoud te kunnen voorzien. Het zijn hun kinderen die een waarborg zijn voor hun oude dag. Hun zekerheid voor later. Niet in onze Westerse verzorgingsstaat. Hier zijn die kinderen een last ondanks groeipakket, kosteloos onderwijs en dies meer.
Het doemscenario van de-wereld-is-om-zeep die ik ook bij jongeren hoor is o.a. het gevolg van de angst die hen ingelepeld wordt. Uitdagingen rond klimaat en energie nopen ons net om ons in te zetten in vernieuwing. Het zoeken naar alternatieven. Het investeren in infrastructuur. Nobele doelstellingen.
Maar die jongeren staan ook voor een muur van uitdagingen, kunnen we het hen kwalijk nemen? Het verwerven van een eigen woonst bijvoorbeeld. Begin er maar aan met dure grondprijzen om vervolgens te investeren in een eigen stulpje met dure lonen en al even dure bouwmaterialen. Vroeger kon een gezin op één inkomen rondkomen. Goed, de levenseisen lagen misschien niet zo hoog qua comfort en reizen, maar toch. Ja, er zijn jonge mensen die beiden gaan werken en er nog flexi jobs bovenop doen om rond te komen. En dan spreek ik nog niet van alleenstaanden. Hier klopt toch iets niet. Werken wordt in dit land veel te veel belast.
Voor een paar weken citeerde ik in het parlement uit het boek van Zuhal Demir: “Neem een land als Zweden: dat heeft een miljoen minder inwoners dan ons land, maar er zijn wel 650.000 meer 20- tot 64-jarigen aan het werk. Een extra werkende betekent gemiddeld 28.000 euro extra voor de schatkist, doordat er minder aan uitkeringen betaald moet worden en er meer belastinginkomsten zijn. Mochten we erin slagen onze werkzaamheidsgraad naar het Zweedse niveau te brengen, dan zou dat onze schatkist liefst 18,2 miljard euro opleveren.” Dat is 2,3 miljard meer dan de totale uitgave onderwijs in Vlaanderen. Enig besef wat we met 18,2 miljard kunnen doen? Voor onze ouderen, onze hulpbehoevenden? Aan investeringen? En ondertussen raken vacatures niet ingevuld…
Met positieve verhalen naar de mensen gaan. Verhalen van hoop en toekomst. Dat moeten we doen. Gisterenavond in Arendonk waar ik na twaalf jaar burgemeesterschap van Kristof Hendrickx An Hermans mocht aankondigen als nieuwe kandidaat burgemeester. Na haar grootvader Vic en vader Herman, een derde telg in de familie die het Vlaams hart op de juiste plaats draagt. Zo dadelijk voor de middag nog naar N-VA Geel en in de namiddag spreken voor de afdeling Mechelen. Een wielrenner zou zeggen: “de benen zijn ingesmeerd, laat de cols maar komen, we gaan er voor.” Fijne zondag nog en tussen 16u en 20u van harte welkom op het marktplein van Dessel voor een portie smoutebollen van Desselse makelij, u aangeboden door N-VA Dessel.
Kris van Dijck
Dessel, 21 januari 2024
