Vlaanderen is Nederland niet

Elke zondag belicht ik een onderwerp dat me de voorbije week opviel…

Vlaanderen is Nederland niet

Verkiezingsdag in Nederland zorgde voor een aardbeving van Groningse proporties waarvan de naschokken in Vlaanderen voelbaar zijn. Slimme politicologen begonnen onmiddellijk vergelijkingen te maken met politiek Vlaanderen en voorspellen eenzelfde aardschokken in onze contreien in mei volgend jaar. Wat ik er van denk? Ik denk dat ook. Al gaat de vergelijking niet helemaal op want de verschillen zijn groot. Andere redenen, andere uitdagingen en ook andere remedies die nodig zijn.

Laat me starten met iets zeer persoonlijks. Zowel in Nederland als in Vlaanderen heeft men de mond vol van de afstand tussen dé mensen en dé politiek. Wie in deze dé mensen en dé politiek zijn is mij een raadsel. Ik ken geen politici die niet ergens tussen de mensen wonen en leven. Die niet deelnemen aan het sociale leven. Integendeel. Wie dat niet doet raakt niet verkozen. Maar het klinkt natuurlijk goed. Ik denk dat er weinig landen zijn als Vlaanderen waar politici zo vlot aanspreekbaar zijn en niet afgescheiden leven. Nu laat ik er waarschijnlijk nog meer steigeren, want het feit dat bij ons vele parlementsleden ook lokaal actief zijn als gemeenteraadslid, schepen of burgemeester, maakt de afstand met de burger, de kiezer juist kleiner. De verketterde cumul, die in Nederland niet bestaat, zorgt voor een kleinere afstand tussen de Leuvenseweg (Vlaams Parlement) en de dorpsstraat dan tussen de Tweede Kamer en de Nederlandse dorpsstraat.

Wat in Nederland ook sterk leeft is de spanning tussen de Randstad en de rest van Nederland waar het bij ons twee dimensies betreft. Brussel en de rest enerzijds en Vlaanderen-Wallonië anderzijds met heel wat communautaire verschillen en spanningen. Dit resulteerde in het ontstaan van twee gescheiden democratieën met totaal verschillende partijen aan weerszijde van de taalgrens. Partijen die bij de andere helft van het electoraat geen verantwoording moeten afleggen maar er wel de agenda bepalen en de beslissingen nemen. Vanuit mijn democratische inborst is dat het ergste wat er is: bestuurd worden door vreemden. Geen vreemden in de etnisch-culturele betekenis van het woord maar door politici die we niet ter verantwoording kunnen roepen, die geen mandaat kregen van de bestuurden.

Die spanning tussen de Randstad en de rest van het land, lees tussen de stad en het platteland, proberen sommigen hier ook te cultiveren. Men begint te spreken van stads- en plattelandspartijen. N-VA zou dan de stads- en de CD&V de plattelandspartij zijn. Zijn wij in Dessel dan de uitzondering die de regel moet bevestigen? Sinds 2006 steeds meer dan 50% van de kiezers bij gemeenteraadsverkiezingen… En wij zijn heus geen stad…

Met het maken van die opdeling proberen sommigen een sfeer op te poken waarvan ze denken electoraal voordeel te halen. Ja, neem nu het stikstofakkoord. Ik zeg, als plattelander, dat dit akkoord juist voor kansen van onze landbouw zorgt in harmonie met een fijne, gezonde leefomgeving voor alle plattelandsbewoner. Dat zijn landbouwers en nog veel meer niet-landbouwers. Het platteland kent een gedeeld gebruik van mens en natuur waarin met dit akkoord 3,6 miljard euro geïnvesteerd wordt.

Daarmee is ook een groot verschil met Nederland aangetoond. Daar bestaat een vergunningsstop voor landbouw, voor bedrijven, voor burgers. Hier bij ons wordt dat net afgewend. Dat verschil wil men, kan men, of mag men blijkbaar niet zien. Vlaanderen is in staat tot wat men in Nederland niet in staat was. Tot spijt van wie het benijdt stel ik sinds vorige week vast.

Het grootste verschil tussen ons land en Nederland wordt evenwel nog steeds door velen genegeerd. Tot het te laat zal zijn waarschijnlijk. En dat is onze financiële toestand. Onze pensioenkas is leeg. Die van Nederland zit vol. De Nederlandse gepensioneerde leeft van de rente op de bijdragen die hij gedurende zijn actieve loopbaan afdroeg. Onze gepensioneerde leeft van het geld dat de huidige actieve afdraagt. En zelfs dat volstaat niet. De bijdrage uit de gewone middelen moeten het gat in onze sociale zekerheid mee dichtrijden. Ik zie de denkbeeldige kruik die eens zal barsten op het water drijven.

Dit dan nog tegen de achtergrond van een immense staatsschuld waarvan alle knipperlichten nu aangaan. België heeft een begrotingstekort van 5,8% van het bruto binnenlands product, zijnde alle goederen en diensten die in één jaar verhandeld worden. Wat lees ik dan in De Tijd: “Dit jaar ontsnapt België aan het Europees vingertje. De Europese begrotingsregels staan tot eind dit jaar tussen haakjes. Volgend jaar gelden die budgetregels wel weer. Het strafbankje kan België in de lente van 2024 wellicht niet langer ontwijken. Dat EU-oordeel dreigt dan met de samenvallende regionale, federale en Europese verkiezingen een perfecte storm te creëren.” Iets in mij zegt me dat dat EU-oordeel pas de dag na verkiezingszondag in de bus zal vallen.

Toch nog eens even aanhalen hoe ernstig en stilaan hopeloos de toestand aan het worden is. De Belgische staatschuld stijgt naar 469 miljard euro. (bron: HLN 15.03.23) Om juist te zijn: 468.612.000.000 euro. Dat is 40.748 euro per inwoner. De geconsolideerde schuld, met name die van alle overheden samen: federaal, Vlaanderen, Wallonië, Brussel, provincies, steden en gemeenten,…), komt zo op 615 miljard euro. De Vlaamse overheid haar aandeel hierin is amper 33 miljard. Ik weet in welke mand ik mijn eieren wil leggen. Ja, Vlaming, let op uw zaak!

Als ik de sites https://www.staatsschuldmeter.be/ en https://www.destaatsschuldmeter.nl/  open - doe het maar eens - vind ik weliswaar andere getallen. Maar opvallend; ik zie in Nederland een daling van de staatsschuld van 350 euro per seconde. In België daarentegen een stijging van 507 euro per seconde.

Orde zal dus op zaken moeten gezet worden want door die hoge staatschuld gaat een groot deel van onze inkomsten, en wij heffen op Frankrijk en Italië na al de hoogste belastingen, naar het terugbetalen van die schuld. Onderschat dit alles niet want zodra de kredietwaardigheid van ons land onderuit gaat, is een algemene verarming van onze mensen een feit. Al het hard werken en sparen ten spijt. Ik zeg dat niet alleen. Gelukkig kropen 49 Belgische experts en economen van de week in de pen. Tijd om naar hen te luisteren! https://www.tijd.be/opinie/algemeen/toestand-overheidsfinancien-is-onhou...

Conclusie. Ons verhaal is totaal verschillend aan het Nederlands. De stikstofimpasse is hier doorbroken. Vergunningsstop is hier afgewend. Laat ons niet in de perfide val trappen van platteland tegen stad. We hebben elkaar nodig. En tenslotte alle urgentie geboden om onze openbare financiën op orde te brengen. We geven de moed niet op. Zeker niet als N-VA. Dat zou pas het ontlopen van onze verantwoordelijkheid zijn.

Fijne zondag nog en voor wie het schoentje past: tot straks op het Vlaams Nationaal Zangfeest.

Kris van Dijck

Dessel, 19 maart 2023