Ja, het kan nog erger

Elke zondag belicht ik een onderwerp dat me de voorbije week opviel…

Ja, het kan nog erger

Vandaag kan ik niet anders dan stilstaan bij het drama dat zich opnieuw in onze hoofdstad afspeelde. Nu waren het twee Zweedse voetbalsupporters die op het verkeerde moment op de verkeerde plaats waren omdat een uitgewezen en om uitlevering gevraagde terrorist daar nooit had mogen zijn. Nooit! Dat is het bittere besluit van opnieuw een gitzwarte week waarbij men niet om de leugens heen kan.

Want wat is het relaas? Het is in dit land dus mogelijk om jarenlang illegaal ondergedoken te leven, te trouwen, een woonst te huren, een inkomen te verwerven, veertien maanden lang gerust gelaten te worden niettegenstaande je vaderland om je uitlevering vraagt, een facebookprofiel aan te maken waarop je de allergrootste Jihadistische haat uitkraamt, een oorlogswapen aan te schaffen om dan ten slotte twee mensen dood te schieten op de vooravond van de dag dat de veiligheidsdiensten een evaluatievergadering over jou plannen. Is er nog iemand onder de lezers hier die meent dat dit kan in een land waar je van de overheid enige serieus zou mogen verwachten? Neen, die serieus is er al lang niet meer. In 1991 al sprak toenmalig buitenlandminister Mark Eyskens (CD&V) de profetische woorden uit toen hij een visum had uitgereikt aan de Palestijnse terrorist Walid Khaled: “in elk normaal land zou de minister ontslag nemen, maar dit is België.” Ja, dit is België. Schande!

In dit land leven naar schatting meer dan 100.000 mensen illegaal. Dit wil zeggen dat ze hier wonen zonder geldig verblijfsvergunning. Sommigen schatten ze op 200.000. Indien dat laatste waar is, dan is dat evenveel als dat de steden Brugge en Mechelen samen inwoners tellen. Die mensen zijn hier toegekomen en zijn hier gebleven. Hun kinderen gaan naar school en waarvan leven ze? Ik heb er het raden naar. Feit is dat de Europese buitengrenzen zo lek zijn als een zeef en dat als je eenmaal binnen bent, je er met niks meer uitgeraakt. Je zou, levende in bittere uitzichtloosheid in Afrika, Syrië, Gaza of Afghanistan, voor minder je leven riskeren op een gammel bootje om hier te geraken. 

De Europese buitengrenzen, wat bedoelen we daar nu juist mee? Dat er grenscontroles zijn en je niet zomaar van het ene naar het andere land kan reizen is hier in Europa nog niet zo oud als dat we denken. Tot in het begin van vorige eeuw kon je vlot, zonder enige controle of noodzakelijke documenten, reizen van Parijs naar Sint-Petersburg en terug. Grenscontroles kregen pas vorm tijdens en na de Eerste Wereldoorlog (info hierover en wat volgt komt uit de masterproef van mijn medewerker Evert Bettens). In 1995 gingen de Schengenakkoorden in werking waarbij de landen België, Nederland, Luxemburg, Duitsland, Frankrijk, Spanje en Portugal, geen controles meer gingen uitvoeren aan hun gemeenschappelijke grenzen maar dit wel gingen doen aan hun buitengrenzen. De jaren nadien kwamen daar twintig landen bij. Tussen deze zevenentwintig landen kan je dus vrij reizen en bewegen: de Schengenzone. En binnen deze Schengenzone gelden gemeenschappelijke regels en procedures omtrent visa voor kort verblijf, asielaanvragen en grenstoezicht aan de buitenkant. De Schengenzone mag enkel betreden worden via grensdoorlaatposten en de deelnemende landen delen gecentraliseerde databanken met o.a. geseinde of verdachte personen. Maar dat grenstoezicht draaide de voorbije jaren, zoals we kunnen vaststellen, op z’n zachtst gezegd uit op een lachertje.

Indien je zonder geldig verblijfsdocument toch de Schengenzone wil betreden moet je asiel aanvragen. Dat doe je in theorie in het eerste land van aankomst. Echter; de praktijk is dat de asielaanvragers met bekwame spoed doorreizen naar die landen met een riant sociaal vangnet. Te riant mogen we wel zeggen… België blijkt daarbij één van die weinige landen van melk en honing. Het gevolg is dat in deze ‘migratiewereld’ van mensensmokkelaars en -handelaars het zeer goed geweten is dat je in België ongehinderd kan blijven, ook als je asiel afgewezen is. Een legertje advocaten staat hier immers klaar om allerhande procedures tot het uiterste en ver daar voorbij te rekken. Laat de commerce maar draaien… kassa, kassa… en dit op de kap van…

Dat Abdesalem Lassoued van dit alles gebruik kon maken stoot tegen de borst van elk rechtschapen mens. Maar wat vrijdagavond volgde was hallucinant. Ja, het kan blijkbaar nog erger. Heel het door de regering opgehangen verhaal viel als een kaartenhuisje in elkaar.

Staatssecretaris De Moor beweerde vier dagen lang bij hoog en bij laag dat terugsturen naar Tunesië niet kon. Tunesië werkt niet mee klonk het. Feit: Tunesië vroeg zelf de uitlevering van Abdesalam. Veertien maanden geleden al! Tunesië treft dus in deze saga geen enkele schuld. Wel integendeel.

Minister Verlinden verklaarde dat Abdesalam onder de radar bleef van de politiediensten. Feit: de Belgische politie had zelf informatie opgevraagd bij de Tunesische politie. Doe je dat bij iemand die onder de radar vertoeft? Zelfs de politie van de zone Keno maakte een PV over deze crimineel na doodsbedreigingen aan een Tunesiër in het asielcentrum van Arendonk. Maar in Brussel wist niemand waar betrokkenen woonde. Gelooft iemand dat?

Minister Van Quickeborne stelde dat Abdesalam niet gekend was voor radicalisering. Feit: zijn facebookpagina stond bol van jihadi-extremisme. Maar je moet er wel naar kijken, neen?

Hoe een verzoek van een land (Tunesië) om een in dat land tot 26 jaar veroordeelde crimineel uit te leveren genegeerd werd is gewoonweg hallucinant. Hoeveel van deze verzoeken liggen er stof te vergaren in onze justitiepaleizen? Wie heeft van dit verzoek allemaal kennis gehad? Wie is er verantwoordelijk om zulke verzoeken ook effectief uit te voeren? Toch niet alleen de minister, wel? Ik vind dat heel goedkoop. Meerderen hebben boter op hun hoofd in wat een augiasstal, een puinhoop lijkt te zijn. Laat het duidelijk zijn dat ons gerechtelijk apparaat hier (opnieuw) zwaar geschonden uitkomt. Je moet dezer dagen je oren eens te luisteren leggen bij de gewone mensen. Ik doe dat. Geen greintje vertrouwen blijft er over. Niet in het gerecht. Niet in de politiek. De crisis is compleet en buiten Vincent Van Quickenborne doet deze coalitieregering van zeven Vivaldipartijen gewoon verder. Met veel, heel veel woorden…

Ook als burgemeester en Vlaams volksvertegenwoordiger moet ik hier machteloos naar kijken terwijl ik voor de mensen hierbuiten zelf deel ben van dat verschrikkelijk falend systeem. Begrijp je dat de moed je dan in je schoenen zakt?... Ik weet het even niet meer maar wens je toch een fijne zondag.   

Kris van Dijck

Dessel, 22 oktober 2023