750 jaar Dessel

Elke zondag belicht ik een onderwerp dat me de voorbije week opviel…

750 jaar Dessel

2021 had voor ons dorp een echt feestjaar moeten worden. Alles werd in gereedheid gebracht om 750 jaar Dessel op een luisterrijke manier te vieren. Twee jaar geleden al werd een immense lichtgevende 748 aan de gevel van ons administratief centrum opgehangen, die in 2020 een 749 werd om zo af te tellen, in dit geval eigenlijk op te tellen, naar de 750 die sinds 1 januari van dit jaar het Campinaplein siert.

Als we 750 jaar Dessel vieren, vieren we eigenlijk het ontstaan van de parochie. Dessel was in de dertiende eeuw, samen met Balen en Mol, eigendom van het benedictijnenklooster van Corbie nabij Amiens in Picardië, het huidige Frankrijk. Wegens de grote afstand tussen de abdij en deze gronden, werd het bestuur ervan gedelegeerd aan een voogd die namens de abdij optrad. Vandaar de naam voogdij Balen-Dessel-Mol. De voogd werd bijgestaan door de schepenbank, het belangrijkste rechterlijk en bestuurlijk orgaan. Door de grote afstand met de moederabdij groeide de macht van de voogd, daarbij gesteund door de hertog van Brabant. Daaraan kwam een einde toen de abdij in 1559 de gronden verkocht en in handen kwam van Godfried van Bocholt.

Niet alleen op bestuurlijk vlak was Dessel afhankelijk van Mol. Ook op kerkelijk vlak. Desalniettemin dateren de eerste sporen van een eigen gebedshuis van 1224. Het is te zeggen, aangezien er dan een kapelaan benoemd wordt, kunnen we vermoeden dat er ook minstens een kapel was… De groei van de bevolking en de verre afstand tussen Dessel en de kerk van Mol, waarvan de verbindingsweg liep via de Boeretangsedreef en de Gravenstraat - van de Molsebaan was er nog geen sprake -, deden de vraag naar een eigen parochie groeien. Op voorwaarde dat de inwoners van Dessel een eigen pastoor konden “onderhouden” werd hierover in 1271 een akkoord bereikt. Dit feit werd 700 jaar later, in 1971, uitbundig gevierd met de bouw van een feestzaal, een verbroedering met Hessisch-Lichtenau en een lichtstoet met vuurwerk op 2 oktober. 1271 staat sindsdien gebeiteld als het ontstaan van ons dorp.

Om van gemeenten te kunnen spreken, moeten we wachten tot de aanhechting van de Zuidelijke Nederlanden bij de Franse republiek en de afschaffing van de oude feodale structuren in 1795. Het land werd opgedeeld in departementen, de huidige provincies, en verder opgedeeld in kantons. Dorpen met minder dan 5.000 inwoners kregen geen eigen bestuur maar werden gegroepeerd in kantonmunicipaliteiten die als kleinste bestuurseenheid fungeerden. Elk dorp werd in de kantonraad vertegenwoordigd door een municipale beambte.

Onder het Consulaat van Napoleon werden in 1800 de kantonmunicipaliteiten afgeschaft en alle dorpen werden zelfstandige gemeenten. Ook Dessel. Hieraan kwam geen verandering tijdens het Verenigd koninkrijk der Nederlanden, noch nadat België in 1830 onafhankelijk werd. De zelfstandigheid die we dankzij Napoleon bekwamen, kwam even onder druk te staan toen tijdens de grote fusiegolf van 1976 een fusie met Retie op tafel lag. Die fusiedreiging is niet weg. Zo zet de Vlaamse overheid o.a. in op zware financiële bonussen voor gemeenten die vrijwillig fuseren en denken sommigen aan verplichte fusies zoals 45 jaar geleden…

Dessel is inderdaad geen grote gemeente. Toch durf ik op vele vlakken de vergelijking aangaan met vele andere, grotere gemeenten. We moeten echt niet onderdoen. En de slagkracht die onze mensen tentoonspreiden al zeker niet. Zowel qua ondernemingen als op vlak van sport, cultuur en verenigingsleven zijn we tot grootse prestaties in staat.

Tijd nu om terug te keren naar ons feestjaar. Zoals in de inleiding aangehaald werden er oproepen gedaan naar verenigingen om zich van hun creatieve kant te tonen. Die bleven niet onbeantwoord en ook vanuit de gemeente werd Luc Stevens geëngageerd om een massaspektakel uit te werken. Tot natuurlijk dat virus uit Wuhan de wereld in haar greep kreeg. Hiermee werd alles meer dan een jaar in de ijskast gestoken. Maar uitstel is geen afstel. Al is het nu wel zaak om het vuur terug aan de lont te krijgen. Om het enthousiasme terug op te poken.

Dit weekend alvast een eerste aanzet. Vandaag, net als gisteren, vliegt een drone over Dessel om de feestelijke boodschappen te filmen waartoe de Desselaars opgeroepen werden. Van deze beelden zal een filmpje gemaakt worden. Nu het einde van de strenge coronamaatregelen in zicht komt, is dit een nieuw startsignaal om de draad op te nemen.

Ook belangrijk in dit jubileumjaar zal de opening van Tabloo zijn. Dit communicatie- en gemeenschapscentrum zal zeker en vast een stevige injectie geven aan ons lokaal verenigingsleven. Waar in 1971 met de bouw van de Zaal 700, die ondertussen ook al enkele jaren gesloopt is, het verenigingsleven een stek vond, overtreft Tabloo dit op alle vlakken. Wacht en kom het ten gepaste tijden bezien.

Wat er ook van zij; Corona kwam veel roet in het eten gooien, maar we laten ons niet van de wijs brengen. En als 2021 niet kon worden wat we er van wilden, dan maken we van 2022 gewoon een 2021bis. Waarom niet?

Kris van Dijck

Dessel, 30 mei 2021