Na Vlaanderens Mooiste vorige week beleven we vandaag opnieuw een sportieve hoogdag met de Hel van het Noorden en om 18u30 de kraker tussen Club en Genk in het Venetië van het Noorden. Bij dat laatste zullen we bij zijn. Maar mijn aandacht gaat vandaag eerst naar iets totaal anders.
Vorige week hadden we het in ons team over wat sommigen al noemen, “de nieuwe nucleaire lente”. Onderwerp van de lezing die Chris Lefrère dinsdag in Tabloo gaf. Maar ook mijn agenda met de volgende maanden bezoeken aan de in opbouw zijnde fusiereactor ITER in Cadarache, Frankrijk, in juli een geplande deelname aan de fusiedag op de wereld Expo in Osaka, Japan, en tussendoor mijn participatie aan paneldebatten bij het Internationaal Atoomagentschap in Wenen nopen ons tot heel wat voorbereidingen. We stellen vast dat steeds meer privé-investeerders de nucleaire kaart trekken, toch blijft de rol van de overheid onmiskenbaar groot. Al is het maar om het wettelijk kader te scheppen waarbinnen kernenergie mogelijk is.
De boodschap die ik voor een paar jaar van de CEO van Engie-Electrabel Thierry Saegeman op bezoek in Dessel te horen kreeg is steeds bij me blijven hangen. “Gelet op de duurtijd van het ontwerpen, bouwen, exploiteren en ontmantelen van een kerncentrale, die ruim een eeuw overspant, zijn privébedrijven niet langer geïnteresseerd”, beweerde hij. Anno 2025 zie ik andere bewegingen.
De grote datacentra die veel en zekere elektriciteit nodig hebben, ontwerpen, plannen en bouwen SMR’s (Small Modular Reactors) naast hun centra. Het mooiste voorbeeld is Google. Zelfs het hier bij ons in Mol ontwikkelde MOX, en de spijtig genoeg door dwaasheden afgebroken MOX-fabriek bij ons in Dessel, is duidelijk aan een tweede leven bezig als brandstof voor de SMR’s. Ja, alles komt terug.
Eigenlijk heb ik wel begrip voor de boodschap die de heer Saegeman ons bracht. Daar waar nog kerncentrales gebouwd worden is het duidelijk dat de overheid een bepalende rol speelt. In China bouwt men aan de lopende band. Maar ook onze zuiderbuur Frankrijk weet waar de mosterd moet gehaald worden. Daar is het bedrijf EDF (Electricité de France) volledig in handen van de staat. Het is het grootste energiebedrijf van Europa en telt 57 kerncentrales waarmee het een bakermat is voor leveringszekerheid in West-Europa. EDF is ook eigenaar van het op de Belgische markt actieve Luminus, na Electrabel de tweede grootste producent en distributeur van elektriciteit en gas.
De vraag die we ons ten gronde stellen is wat de rol van de overheid is, dan wel dat we alle vormen van productie moeten privatiseren. Mijn persoonlijke mening is dat bepaalde, cruciale zaken, in handen van de overheid moeten blijven. Veiligheid en defensie is daar een voorbeeld van: politie en leger. Maar elektriciteitsproductie hoort wat mij betreft ook in dat kransje. Graag hoor ik de volgende dagen hierover de mening van u, lezer. Wat denkt u? En met welke argumenten?
Ik wens jullie allen nog een fijne, sportieve zondag.
Kris van Dijck
Dessel, 13 april 2025
