Dit is België

Elke zondag belicht ik een onderwerp dat me de voorbije week opviel…

Dit is België

Van jonge mensen kan je wat leren. Dat ervaar ik des te meer nu ik zelf wat ouder word.  Waar ik ICT en sociale media als moeilijke barrières ervaar, zijn dat voor de jonge generatie vanzelfsprekende evidenties. Ik laat me dan ook graag bijstaan en adviseren door hen. Evert bijvoorbeeld die Diana, waarop ik 27 jaar kon rekenen, is komen vervangen. Nooit te oud om te leren, heet dat dan. Des te fijner is het ook als zij geboeid luisteren wanneer ik vertel van ‘mijne tijd’, toen ik jong in de politiek stapte. Niet dat ‘mijne tijd’ voorbij is, maar toch. Als ik spreek over de Voerwandelingen, de strijd tegen faciliteiten, het schooltje van Komen, reizen naar Bosnië tijdens de oorlog, naar Baskenland in de tijden van de ETA-dreigingen of naar het Noorden van Ierland waar het IRA dominant was en het Goede Vrijdagakkoord voor vrede zorgde, zie ik ogen van ongeloof. De N-VA steekt vol met gedreven jonge mensen. Met hen mogen samenwerken: zalig!

Zo ook Donald bij wie ik op zijn kantoor het recentste boek van Hendrik Vos zag liggen: ‘Dit is Europa’. Een aanrader wist Donald me te vertellen en vijf minuten later had ik het boek besteld. Ruim zeshonderd bladzijden over het ontstaan van de Europese Unie. En ja, hij heeft gelijk: een aanrader.

Professor Vos verhaalt op een boeiende wijze, met oog voor details en klein menselijke gevoeligheden, hoe een groot verhaal tot stand kwam. Van Robert Schuman en Jean Monnet, Willy Brandt, die eigenlijk Herbert Frahm heette, en de eigenzinnige Charles de Gaulle over François Mitterrant en Helmut Kohl hand in hand op de militaire begraafplaats van Verdun. En de aversie tussen Margaret Thatcher en Jacques Delors niet te vergeten. Over alle verschillen en spanningen heen grote persoonlijkheden die het eeuwenlang oorlogvoerende Europa achter zich wisten te laten. In vele nachtelijke en op tal van plaatsen in Europa gevoerde onderhandelingen werd een nieuw verhaal geschreven. Een verhaal dat niet af is, maar waarvan wij wel de vruchten plukken.

Terwijl ik de voorbije dagen gefascineerd ‘Dit is Europa’ las en zaken me opnieuw voor de geest kwamen, toch zeker wanneer we in de periode van eindjaren zeventig zijn aanbeland, geraak ik meer en meer van mijn melk als ik de huidige werking in dit land aanschouw. Waar grote persoonlijkheden op het internationale forum bakens verzetten, persoonlijkheden met een berg ervaring in binnen- en buitenlandse politiek, hebben wij een nieuwe minister van buitenlandse zaken. Na figuren met een curriculum vitae van hier tot in Tokio, denk aan Spaak, Van Elslande, Tindemans, Claes, Michel, De Gucht, Leterme of Reynders, moet nu een journaliste van de RTBf ons vertegenwoordigen.

Met alle respect, maar is dit nu nog ernstig? Internationale politiek is iets anders dan onder vrienden over de wereldproblemen filosoferen, wat ook ik graag doe. Neen, voor internationale politiek moet je opgeleid zijn. Weten hoe politieke onderhandelingen lopen. Daar ervaring in hebben. Het diplomatenkorps aansturen. Enzovoort. Het is niet omdat mevrouw Lahbib voor de Franstalige omroep reportages maakte in het Midden-Oosten of Afganistan dat zij het klappen van de zweep kent. Heb ik iets tegen haar persoonlijk? Natuurlijk niet. Waarom zou ik. Ik ken haar niet.

Wat wel zo is, is dat ik geen vertrouwen kan hebben in iemand die nul ervaring heeft om zulk een belangrijke rol op te nemen en een cruciaal departement moet leiden. Neem ik haar dat kwalijk? Ook niet. Wie komt er evenwel op het idee om zo iemand een slangenkuil in te sturen om onze belangen te behartigen? En wie laat dat gebeuren?...  

Het is echt wel symptomatisch dat dit land op tal van vlakken ontspoort. Zo las ik ook in ‘Dit is Europa’, dat met het oog op het installeren van een eenheidsmunt, de Euro, reeds in 1988 afspraken gemaakt werden. Onder andere twee voorwaarden waaraan landen moesten voldoen om mee te mogen instappen: de staatsschuld mag niet meer bedragen dan 60% van het BBP, het Bruto Binnenlands Product. Het BBP is de totale toegevoegde waarde van alle in een land geproduceerde goederen en diensten gedurende één jaar. En, het jaarlijks begrotingstekort mag niet meer dan 3% bedragen van dat BBP.

Mooi, maar wat zie ik als we in het jaar 2022 van dit koninkrijk aanbeland zijn? Als ik mijn boek even ter zijde leg, lees ik wat een groep van tweeëntwintig zich zorgen makende economen van de week in een tribune schreven. Specialisten ten noorden en ten zuiden van de taalgrens. Neen, geen bang makende flaminganten, want dat krijgen wij ook steevast in onze bak. Als wij waarschuwen dat onze welvaart en ons welzijn pijlsnel de afgrond ingaan, dan zijn wij onruststokers. Zouden wij verzoeners moeten zijn. Neen, beste vrienden die het nog steeds niet begrepen hebben: ontkennen en niks doen is geen verzoening. Het is schuldig verzuim. Over de hele lijn. Wat schreven deze economen? Dat het geld op is en dat men maar geld blijft uitgeven dat er niet is… Dat dat moet stoppen. Nu!

Weet je nog wat ik twee alinea’s terug schreef over de normen om met de Euro te mogen meedoen? Maximum 60 procent staatsschuld en 3 procent begrotingstekort… Ondertussen lees ik in het document van onze economen:  “Volgens het Planbureau komen we dit jaar uit op een begrotingstekort van 4,7 procent van het bbp, of 26 miljard euro, en een overheidsschuld van 104 procent van het bbp, of ruim 570 miljard. En de vooruitzichten zijn nog verontrustender.”

Ja, je leest het goed 570 miljard euro. Dat is 48.717 euro per inwoner. Dus elk baby die vandaag geboren wordt heeft al een schuld ter waarde  van een Audi Q5 op zijn conto staan. En het dutske moet nog beginnen. In Vlaanderen wordt de schuld tegen eind dit jaar geraamd op 36 miljard euro of 5.373 euro per Vlaming. De Vlaamse begroting in evenwicht ging onder meer in het rood om de kosten te wijten aan de coronacrisis te dekken. Bij bedrijven. Bij gezinnen. Bij steden en gemeenten. Bij verenigingen. En daar zit een beleid achter dat richting evenwicht evolueert. Niet in België, daar blijven de woorden van Guy Mathot, ooit begrotingsminister voor de PS spoken: “de staatsschuld is vanzelf gekomen, ze zal ook vanzelf verdwijnen?” Gelooft iemand dat? Niet onze economen. Ik ook niet.  

Als ik Dessel zo zou besturen... Begrotingstekort? Neen. Begrotingsoverschot ja! En schuld? 371 euro per inwoner terwijl het gemiddelde van alle Vlaamse gemeenten 1.172 euro is. We zullen hier in Dessel zo verder doen. En in België? I rest my case. Fijne zondag nog.

Kris van Dijck

Dessel, 17 juli 2022