Leefbaar Dessel

Elke zondag belicht ik een onderwerp dat me de voorbije week opviel…

Leefbaar Dessel

Neen, beste lezer, dit is niet de naam van een nieuwe, Desselse politieke partij. Wat mij betreft toch niet. Ik gebruik de term ‘leefbaar’ omdat dit bijvoeglijk naamwoord betekent: aangenaam voor mensen om te zijn, of mee te maken. In deze week waarbij het debat over gemeentefusies weer de kop op stak, naar aanleiding van de fusie van Borsbeek met Antwerpen, werd ik gevraagd door de Gazet van Antwerpen of dat debat ook leeft in Dessel. Dessel is immers wat inwonersaantal betreft kleiner dan Borsbeek. Vraag was dan ook of Dessel leefbaar is...

Mijn antwoord in de krant luidde als volgt: "Ik vind het idee van fuseren zeker interessant voor kleine gemeenten die oplossingen zoeken, want ik begrijp dat zij voor enorme uitdagingen staan. Niet alleen van financiële aard, maar ook wanneer het gaat over personeel en dienstverlening. Maar in ons geval lopen er met onze buurgemeenten Retie en Mol geen gesprekken. Dankzij de nucleaire sector en de zandwinning heeft onze gemeente jaarlijks extra 2,6 miljoen aan inkomsten. Mochten we die niet hebben, zou de dienstverlening die we nu in Dessel kunnen aanbieden, helemaal niet dezelfde zijn. Dat moet de Desselaar ook beseffen. We kunnen nu autonoom werken en staan financieel sterk, deze legislatuur investeren we voor meer dan 30 miljoen euro.”

Ik lees in de krant dat de burgemeester van Borsbeek stelt dat hij nauwelijks kan investeren, amper één straat per legislatuur een opfrisbeurt kan geven, en de Borsbekenaar niet de dienstverlening kan bieden die hij of zij verdient. Het is niet aan mij om het beleid van Borsbeek in vraag te stellen of te beoordelen, noch te bekritiseren. Ik wil wel een aantal vergelijkingen maken met Dessel. Waar Borsbeek slechts een kleine 4 km² groot is en iets meer dan 11.000 inwoners telt, is Dessel 27 km² groot en telt amper 9.650 inwoners. Dus daar al heel wat meer oppervlakte en dus straten door ons te onderhouden.

Aan inkomstenzijde zal burgemeester Van Berckelaer dit jaar 262 euro per inwoner krijgen uit het Vlaams gemeentefonds. Ik moet het met 242 euro stellen.

Wat de grootste eigen belastingen betreft, eerst het percentage op de personenbelasting. In Borsbeek bedraagt die 7 % en in Dessel 6% terwijl het Vlaams gemiddelde 7,2% is. Omgerekend naar effectieve getallen per inwoner is dat voor Borsbeek 283 euro en voor Dessel 230 euro terwijl de gemiddelde Vlaamse gemeente 326 euro per inwoner int.

Tweede grootste lokale belasting zijn de opcentiemen op de onroerende voorheffing. In Borsbeek 787 opcentiemen, goed voor 267 euro per inwoner, in Dessel 850 opcentiemen, of 316 euro per inwoner en het gemiddelde in Vlaanderen bedraagt 897 opcentiemen, omgerekend 374 euro per inwoner.

De schuldgraad in onze beide gemeenten: Borsbeek 349 euro per inwoner, Dessel 498 euro en het Vlaams gemiddelde bij alle steden en gemeenten is 1.260 inwoners.

Waar de burgemeester zich zorgen maakt over de kwaliteit van de dienstverlening heeft hij 7,9 voltijdse equivalenten in dienst per 1.000 inwoners, wij zetten 12,3 personeelsleden per 1.000 inwoners in. Ruim de helft meer, en eigenlijk pal op het Vlaams gemiddelde met 12 voltijdse equivalenten per 1.000 inwoners.

Het verschil moet hem dus ergens inzitten. Ik ben daar zeer duidelijk in. Met inkomsten uit het gemeentefonds die bij de laagste zijn van Vlaanderen, met een belastingtarief die, zelfs voor de opcentiemen onroerende voorheffing die we voor een paar jaar fors verhoogden van 567 naar 850, maar nog steeds onder het Vlaams gemiddelde blijven en slechts 6% personenbelasting, is het dankzij de opslag van nucleair afval en de delving van wit zand dat wij onze taakstelling kunnen waarmaken. Zonder Belgoprocess en zonder Sibelco, zou het voor Dessel zeer moeilijk zijn om de huidige kwaliteit aan infrastructuur en dienstverlening te waarborgen. Ik wind daar geen doekjes om. Maar ben daar ook niet euforisch over want de uitdagingen zijn immens.

Eerst de stand van zaken zoals ze nu is, in mijn dierbare gemeente. Het leeuwenaandeel van onze eigen infrastructuur mag gezien worden. Ik denk aan het administratief centrum, sociaal huis, politiekantoor, twee buitenschoolse kinderopvangen, de basisschool in het centrum en ons Sportpark Brasel. We gaven meer dan een stimulans voor nieuwe chirogebouwen in Witgoor en infrastructuur van onze twee voetbalclubs. In tweede orde wordt aan een volledige nieuwe school in Witgoor en nieuwe huisvesting voor jeugdhuis Scharnier naarstig gewerkt, terwijl een nieuwe gymhal weldra in de steigers zal staan. Jaarlijks kunnen we meerdere wegen herasfalteren of fiets- en voetpaden herprofileren. Ook de plantsoenen, perken en kerkhoven krijgen steeds hun beurt met een grote personeelsinzet tot gevolg aangezien pesticiden uit den boze zijn.  

In de dienstverlening is het niet altijd gemakkelijk, niettegenstaande een personeelsinzet die op het Vlaams gemiddelde zit. Maar sommigen van onze diensten zijn, wat we noemen, éénpersoonsdiensten waardoor het bij langdurige ziekte of vakantie niet altijd even vlot loopt. Dat anderen dan een tandje bijsteken en helpende handen bieden kan ik alleen maar waarderen. Die dienstverlening gaat heel ruim. Van administratieve aard voor de bevolking en bedrijven, tot onderhoud door onze buitendiensten, over initiatieven in de vrije tijdssector en bijstand aan hulpbehoevenden. De schare personeelsleden in onze beide basisscholen die mee voor die kwaliteit zorgen zijn in deze cijfers van 12,3 op 1.000 niet meegerekend. Zij worden door Vlaanderen betaald, net zoals alle andere mensen in het vrij en gemeenschapsonderwijs.    

Conclusie. Wij voelen niet direct de nood om fusiegesprekken aan te gaan. Al is de wortel die men ons voorhoudt niet onaantrekkelijk. Neem, we fuseren met Retie. Daar heft men 7,3% personenbelasting en 857 opcentiemen. Zij hebben 759 euro schuld per inwoner. In dat geval worden wij een gemeente (Rede?) tussen de 20.000 en 25.000 inwoners. Vlaanderen neemt dan 200 euro schuld per inwoner over. Fusioneren met Mol, waar men 7,7% personenbelasting int, 756 opcentiemen heft en 963 euro per inwoner schuld heeft, zou van ons een gemeente (Mossel?) van meer dan 35.000 inwoners maken. Vlaanderen neemt dan 500 euro schuld per inwoner over.

Ik opteer ervoor samen met alle Desselaren onze weg alleen verder te zetten. Natuurlijk en veelzijdig. Fijne zondag nog.

Kris van Dijck

Dessel, 6 februari 2022