Bij ongewijzigd beleid stevent dit land recht af op een maatschappelijke crisis waarvan de rekening aan onze kinderen en onze kleinkinderen zal gepresenteerd worden. Gezondheidszorg, schulden, pensioenen,... Velen maken de analyse en het besef is groot doch nooit klonk de kreet “ikke, ikke, ik” luider. Intergenerationele solidariteit in de brede betekenis, kennen we dat nog? Het doet me denken aan de chaos bij het vullen van de reddingssloepen op de zinkende Titanic. Er waren er niet genoeg, weet je, en de “vrouwen en kinderen eerst” waren op het toppunt van de crisis niet meer dan loze woorden.
Iedereen die wat door de overheidsfinanciën kijkt weet dat het zo niet verder kan. Echter het besef dat we allemaal samen mee aan de basis liggen van onbetaalbare facturen is er niet meer. Het is allemaal de schuld van de ander. Wie beseft nog dat wanneer hij naar de dokter gaat of gehospitaliseerd wordt de staat, de belastingbetaler dus, vaak voor meer dan 90% tussenkomt? Ja, ook in heel wat geneesmiddelen. Ik herinner me onlangs een oogzalfje: 60 cent aan de kassa bij de apotheek en het ziekenfonds (jij en ik) leggen 28,20 euro bij. De totale kostprijs blijkt dan 28,80 euro. Als een gewone prestatie bij de huisarts 19,46 euro bedraagt, is de terugbetaling 13,46 euro en is het remgeld door jezelf te betalen 6 euro. Als je van de verhoogde tegemoetkoming geniet is de terugbetaling 17,96 euro en betaal je 1,5 euro. Mijn kapper betaal ik 25 euro… Of dat wanneer je de bus of tram neemt, maar 13% bijdraagt bij de reële kost? Beseffen we dit nog als we opnieuw steen en been klagen? Zo kan ik vele voorbeelden geven in tal van sectoren waarbij we in het land van melk en honing wonen. Maar hoe lang nog?
Deze regeringen, federale en Vlaamse, willen orde op zaken zetten. Die van Brussel is me een raadsel, die komen niet eens toe aan een nieuwe regering. Maar terwijl de federale en Vlaamse overheden alle moeite doen om het schip wel zeevaardig te houden worden langs alle kanten torpedo’s afgeschoten met één doel: houden wat ik heb en dus ikke-ikke-ik. Enkele staaltjes van de voorbije week:
ABVV
Nergens in Europa kan men onbeperkt werkloosheidsuitkeringen krijgen met de daarbij horende fiscale en maatschappelijke voordelen. Dit tot twee jaar beperken staat in het regeerakkoord. Bovendien staan er in alle gewesten vacatures open. Ook voor laaggeschoolden. Ze worden niet alleen niet ingevuld, ze worden zelfs geweigerd door de “werkzoekenden”, maar blijven doppen kan wel. Onverantwoord zou toch elk weldenkend mens denken. Niet dus. Tegen deze plannen van de regering trekt het ABVV naar de rechtbank. Het standstillbeginsel wordt volgens hen geschonden. Het standstillbeginsel houdt in dat de huidige situatie eens verworven nooit kan verminderd worden. Verworven is verworven. Het zou mooi zijn. Dan kan niks meer veranderen want bij elke maatregel is er altijd wel iets of iemand die verliest. Het algemeen belang telt niet meer voor het ABVV. Bovendien weten we dat voor de uitbetaling van de werklozen het geld eerst langs de vakbond passeert. Zij doen de uitbetaling. Een vorm van privatisering die nochtans door de overheidsvakbonden sterk veroordeeld wordt. Het verhaal van het hemdje en de rok?
Parketmagistraten
Ik was nog niet bekomen of het volgende diende zich al aan: de parketmagistraten die hun vervolgingsmacht inzetten als syndicale actie. “Wij minder pensioen? Dan meer volk naar de gevangenis”, luidde hun actie. 4.000 kort gestraften mochten een brief ontvangen om zich aan te dienen in de nu reeds overvolle gevangenissen. Over die gevangenissen, waar criminelen nog crimineler worden dan wel de stiel leren (lees het boek Drugs van Teun Voeten), ga ik het hier nu niet ten gronde hebben. Met de scheiding van de machten wordt hier opnieuw een loopje genomen. Het is niet de eerste keer. Ook in het wetgevende durven onze rechtbanken in de plaats van het parlement te treden en dwangsommen opleggen als bepaalde wetten niet gestemd worden of het beleid volgens hen niet streng genoeg is. Denk aan de uitspraak voor anderhalf jaar waarbij het Hof van Beroep oordeelde dat de uitstoot van de broeikasgassen sneller naar beneden moet omdat de overheid onvoldoende maatregelen nam om de mensenrechten te beschermen.
Als we spreken over te weinig plaatsen in onze gevangenissen stuiten we op nog een ander maatschappelijk probleem in Vlaanderen: waar nog gevangenissen bouwen? En zo beland ik bij een derde ikke-ikke-ik. De Pano-uitzending van woensdagavond gezien?
Pano
Als burgemeester sta ik op de eerste rij als het gaat over het afleveren van omgevingsvergunningen. Ik ben er fier op dat we er in Dessel goed in lukken om vanuit onze dienst omgeving dossiers vlot te verwerken. Dat start bij voorbesprekingen met ontwerpers, bouwheren of ontwikkelaars, bij grotere dossiers adviezen van de gecoro, en dan consequent blijven in de verwerking. Het stuit me evenwel enorm tegen de borst hoe men misbruik maakt van beroepsprocedures. Ik schrijf wel degelijk misbruik, want sommige klachten en bezwaren zijn meer dan gerechtvaardigd. Maar beroepen instellen om je dan te laten uitbetalen als je je beroep intrekt? Tot een half miljoen euro toe, zoals een dame in de uitzending die er een sport van maakt? Wraakroepend. Echte problemen zijn niet met geld goed te maken zou ik denken. Of de gepensioneerde in Leuven die zegt: “nu moeten ze hier niet bouwen, dat ze dat maar binnen vijf of tien jaar doen, dan ben ik er niet meer.” Ikke-ikke-ik, en wie betaalt het gelag? Niet de ontwikkelaar want die verrekent het gewoon in z’n verkoopprijs. Je mag er dus donder op zeggen: vaak jonge mensen…
Kranten
En toen ik dacht, gisterenavond, we hebben het wel gehad voor deze week, kreeg ik de melding dat de kranten die vandaag bij de Desselse abonnee houders in hun brievenbus moesten geleverd worden in de Desselse bossen gedumpt waren. Hoe is het toch mogelijk? Mensen betalen voor een krant en de bedeler wordt vergoed, maar leveren? De taak plichtsbewust uitvoeren? Neen. Te veel gevraagd. Dumpen en naar huis. Ikke-ikke-ik.
Maar… we blijven hopen en werken aan een mooie toekomst. Al heb ik het soms moeilijk om door al die tegenstand en ontlopen van verantwoordelijkheden het mooie te blijven zien. Dat mooie is er wel! Zoals mijn behandeling en verzorging in het ziekenhuis de voorbije week en voor zeven weken. De vele medewerkers en collega’s waar ik mee te maken heb in parlement en gemeente. Het zo veel schone dat in mijn dorp op touw gezet wordt door verenigingen, bedrijven en individuen. De vriendelijkheid van vele mensen, nabij en verder af. Daar trek ik me dan aan op.
Daarom voor iedereen: een zalige Pasen.
Kris van Dijck
Dessel, 20 april 2025
