Deontologische commissie wordt verplicht voor elke gemeente en district

Vandaag stemde de commissie binnenlands bestuur een nieuw decreet dat werd ingediend door de meerderheid, over de verplichte invoering van een deontologische commissie in elke gemeente of district in Vlaanderen. Dat is een kleine raad binnen de gemeenteraad die waakt over de naleving van de deontologische code. Die deontologische code werd reeds verplicht in een voorgaand decreet. Het nieuwe decreet werd ingediend door Tom Ongena (Open Vld), Kris Van Dijck (N-VA) en Brecht Warnez (CD&V). Volgens de initiatiefnemers is het voorstel cruciaal om er voor te zorgen dat er in elke gemeente goed wordt toegezien op de integriteit van politici. “Eén op de drie lokale besturen heeft vandaag al een deontologische commissie die die rol vervult. Met dit decreet zorgen we ervoor dat er in elke gemeente een Deontologische Commissie komt die waakt over de integriteit van lokale mandatarissen,” zeggen de initiatiefnemers.

In veel beroepen bestaan er regels die ervoor moeten zorgen dat de mensen die het beroep beoefenen dat op een eerlijke en integere manier doen. Voor politici, die met publieke macht en publiek geld omspringen, is deontologie des te belangrijker. Ook voor lokale politici, die heel dicht bij de burger staan. Daarom heeft de Vlaamse overheid, als toezichthoudende overheid, in het verleden al heel wat stappen gezet om een degelijk deontologische kader op te zetten voor steden, gemeenten en districten. In dat kader ontbrak echter nog een belangrijk sluitstuk.

Vandaag voorziet de Vlaamse regelgeving dat de gemeenteraad of districtsraad verplicht is om een deontologische code aan te nemen, die bepaalt wat raadsleden wel en niet mogen, of wat ze best wel en best niet doen in bepaalde situaties. Deze code is ook van toepassing op de leden van het college van burgemeester en schepenen of de leden van het districtscollege. Het bestaande decreet bepaalt echter niet wat er exact moet gebeuren met klachten over raadsleden.

Sterker toezicht

Dankzij een initiatief van Vlaams parlementsleden Tom Ongena (Open Vld), Kris Van Dijck (N-VA) en Brecht Warnez (CD&V) komt daar nu verandering in. Het nieuwe decreet bepaalt dat elke gemeente en elk district een deontologische commissie moet hebben. Het decreet bepaalt dat in zulke commissie elke verkozen partij moet zetelen, zodat geen politieke fractie wordt uitgesloten uit het debat. Verder zijn gemeenten vrij om de vorm te bepalen. In dit gespecialiseerd orgaan kan naast leden van elke fractie in de gemeenteraad of districtsraad, er ook plaats zijn voor onafhankelijke experten.

“Het is logisch dat er voor politici, die met geld van u en ik omspringen, bijzondere deontologische regels gelden. Maar die regels mogen geen dode letters op papier blijven. Door deontologische commissies te verplichten, zorgen we ervoor dat in elke gemeente wordt nagedacht over hoe die regels moeten worden nageleefd. Op die manier wordt er overal toegezien op de integriteit van politici,” stelt Tom Ongena (Open Vld), Vlaams parlementslid en initiatiefnemer van het decreet.

Collega parlementslid Kris Van Dijck (N-VA) gaat verder: “Deze verplichting zal er voor zorgen dat politici zich bewuster zijn van de belangrijke maatschappelijke rol die zij vervullen. Daarnaast biedt de mogelijkheid van externe experten een kwaliteitsinjectie in zo’n deontologische commissie. Op deze manier zetten we goed en integer bestuur nog meer op de kaart.”

Ook zijn CD&V-collega Brecht Warnez benadrukt het belang van een sterker toezicht op de integriteit van lokale politici: “Vele mandatarissen zetten zich elke dag in voor hun stad of gemeente. Als we mensen willen blijven motiveren voor lokale politiek, moeten de rotte appels er uit. Dit decreet zet daar een stap in.”